Nu de Olympische Spelen in Rio in volle gang zijn leek het ons leuk om ons eens te verdiepen in de taal die de Brazilianen spreken: Portugees. Wist je dat het Braziliaans-Portugees en het Portugees dat in Portugal gesproken nogal van elkaar verschillen? In deze blogpost hebben we de grootste verschillen voor je op een rij gezet.

Portugees: officiële taal in 9 landen

Braziliaans-Portugees is de vorm van het Portugees zoals gesproken en geschreven door de ca. 200 miljoen Brazilianen die in en buiten Brazilië wonen. Hiermee is het tevens de meest gesproken, gelezen en geschreven variant van het Portugees.

Dat deze taal niet alleen in Brazilië wordt gesproken, dat wist je vast al. Portugees is de officiële taal van de landen Mozambique, Angola, Guinee-Bissau, Oost-Timor, Equatoriaal-Guinea, Kaapverdië en Sao Tomé en Principe.  En niet te vergeten de officiële taal van Portugal. Het Europese Portugees (dus zoals gesproken in Portugal) en het Braziliaanse Portugees verschillen zowel qua uitspraak, als qua grammatica en woordenschat.

Uitspraak Braziliaans-Portugees vs Europees-Portugees

Sommige mensen vinden Braziliaans-Portugees prettiger in het gehoor liggen. In tegenstelling tot het Portugees uit Portugal heeft het vollere, ronde klinkers die langer uitgesproken worden. Het Braziliaanse accent klinkt vaak ‘zangerig’ in de oren van buitenlanders. In Portugal daarentegen spreekt men de klinkers minder nadrukkelijk uit. Men spreekt binnensmonds en vaak lijkt het daardoor of Portugezen een beetje mompelen. Het gesproken Portugees van Portugal is vaak zelfs voor Brazilianen moeilijk te verstaan!

Typisch voor Europees-Portugees is de ‘sj’ klank van de letter ‘s’. Denk bijvoorbeeld aan de vraag “Como estás?” (Hoe gaat het?). Dit wordt uitgesproken als “Como esjtasj”. Deze ‘sj’ klank komt niet echt voor in het Braziliaans-Portugees, behalve in het accent van Rio de Janeiro. In Brazilië worden de letters ‘t’ en ‘d’ vaak uitgesproken als ‘dj’ en ‘tj’ voor klinkers. “Bom dia” (Goedemorgen) bijvoorbeeld wordt dus “Bom jia” en de stad ‘Curitiba’ klinkt als ‘Curitjiba’.

Woordkeuze-Portugees vs Europees-Portugees

Portugal en Brazilië hebben verschillende woorden voor vele dingen. In sommige gevallen lijken de woorden zoveel op elkaar dat je de betekenis wel kunt raden, in andere gevallen zijn ze compleet verschillend. Dit komt omdat Brazilië zo’n enorm divers land is! Sommige woorden zijn overgenomen uit andere Europese talen, in een aantal gevallen worden er ook woorden gebruikt van Afrikaanse en inheemse dialecten. Opvallend bijvoorbeeld is de letter ‘x’, die nauwelijks bestaat in Portugal, maar in een flink aantal Braziliaanse woorden voorkomt.

Voorbeelden van zeer verschillende woorden:

Nederlands       Braziliaans Portugees Europees Portugees
Trein Trem Comboio
Bus Ônibus Autocarro
Ijsje Sorvete Gelado
Koelkast Geladeira Frigorífico
Bruin Marrom Castanho
Ananas Abacaxi Ananás
Mobiele Telefoon Celular Telemóvel

Jij of U?

In Portugal wordt ‘tu’ (je) gebruikt in informele situaties, en ‘você’ (u) voor formele gelegenheden. Net als wij in Nederland dus, met ‘jij’ en ‘u’. In Zuid-Amerika daarentegen wordt ‘você’ in beide gevallen gebruikt, dus ook voor informele situaties. Erg verwarrend als je als Braziliaan in Portugal bent: als je ‘tu’ in plaats van ‘você’ gebruikt kom je wellicht wat onbeleefd over. Nog verwarrender: Portugezen maken liever geen gebruik van ‘você’ omdat het nogal ‘overdreven’ over komt, dus laten ze dit voornaamwoord vaak helemaal weg. Het werkwoord maakt dan duidelijk welke persoonsvorm bedoeld wordt.

Hopelijk hebben we je met dit artikel de grootste verschillen laten zien tussen Braziliaans Portugees en het Portugees dat in Portugal gesproken wordt. Uiteraard zijn er nog meer verschillend, maar dat wijst zich na verloop van tijd vanzelf! Wanneer je een tijd in Brazilië verblijft zal je vanzelf gewend raken aan de manier waarop Brazilianen het Portugees gebruiken. Heb geduld en wees vooral niet bang om fouten te maken.

Boa sorte! (Veel succes!)

Bron: Inzaketalen